1 maart 2025 | Auteur: Ton Adriaens
Vapen?
Op middelbare scholen is vapen wijdverbreid. Het leek aanvankelijk een onschuldig alternatief voor roken maar inmiddels weten we dat het vaak meer nicotine bevat dan sigaretten en heel verslavend werkt. Toch lijken jongeren zich niet bewust van de gevaren. Met sluwe marketing speelt de tabaksindustrie hierin een kwalijke rol. Op Snapchat en TikTok worden catchy smartvapes met exotische smaakjes onder de aandacht gebracht.
Verslavingsdeskundigen van het Nederlands Instituut van Psychologen en het Trimbos-instituut willen de minimumleeftijd voor vapen verhoogd zien van 18 naar 21 jaar. Ze waarschuwen voor het risico op blijvende schade aan het voor verslaving gevoelige puberbrein. Vapen kan de neurologische ontwikkeling schaden en stress, angststoornissen, concentratieproblemen en depressies veroorzaken.
Journalist Machteld van Hulten beschreef in januari in De Volkskrant openhartig hoe haar zoon verslaafd raakte aan nicotinezouten, een vorm van nicotine in vapes die minder bitter in de keel aanvoelt, maar razendsnel in de hersenen aankomt waardoor je niet merkt dat je nicotine opneemt.
Zij probeerde op verschillende manieren haar zoon te laten stoppen met vapen, maar niets werkte. Uiteindelijk verzocht ze hem over te stappen op sigaretten, zodat in ieder geval zijn nicotine-inname verminderde. Nu probeert ze haar zoon met professionele hulp te laten stoppen met roken.
Ze benadrukt het belang van een strenger beleid tegen vapen en roept ouders op om betrokken te blijven bij hun kinderen.
Kim Bekelaar
Vapen werd ooit gebracht als een minder schadelijk alternatief voor roken. We weten inmiddels dat het kan leiden tot longschade, longkanker, hart- en vaatziekten en psychische klachten.
De afgelopen jaren zien we dat steeds meer jongeren vapen en zijn er talloze berichten in de media verschenen over onomkeerbare schade.
Volgens de Nederlandse wetgeving mogen e-sigaretten maximaal 2 milliliter nicotine per vape bevatten. Echter, uit onderzoek blijkt dat sommige illegale vapes de hoeveelheid nicotine bevatten die je binnenkrijgt bij het roken van 200 tot 400 sigaretten.
Ook zie je dat de marketing gericht is op jongeren; de vapes worden verkocht in felle kleuren met printjes en mooie vormen. Er zijn zelfs vapes waarmee je kunt gamen!
Bij jongeren is het voorste gedeelte van de hersenen nog volop in ontwikkeling en kunnen ze de gevolgen van vapen niet goed overzien. Het jonge brein maakt bovendien gemakkelijk nieuwe verbindingen, juist hierdoor kunnen jongeren sneller verslaafd raken.
Een jaar geleden vroeg een van mijn kinderen, toen 6 jaar, in een winkeltje wijzend naar een vape met verschillende felle kleuren of hij zo een snoepje mocht. Dat was het moment dat ik me realiseerde in welke mate de tabaksindustrie zich richt op jongeren. We praten in ons gezin dan ook regelmatig over de gevolgen van vapen, maar toch houd ik mijn hart vast voor de toekomstige generaties. Ik ben dan ook een groot voorstander van burgerinitiatief Nicotinee, dat zich inzet voor een rookvrije generatie!
Op de Instagrampagina @evidencebasedhealthnl deelt Kim veel informatie over gezondheid.
Monique Sipman
Onze jongste dochter betrapte ik in groep 7 van de basisschool al met een vape. Ik heb toen contact opgenomen met school en zij wisten helemaal niet dat het speelde onder de basisschooljeugd.
Omdat wij er openlijk over spreken, weet ik dat 70 procent van hun vrienden dagelijks vapen.
We hebben alles geprobeerd om ze te laten stoppen met vapen. We hebben het ze verboden, tientallen vapes afgepakt, samen filmpjes bekeken, alle krantenartikelen over hoe slecht vapen is geappt, gesprekken gevoerd, teksten op de vapes gezet en zijn steeds blijven benoemen hoe ziek je ervan kunt worden.
Inmiddels drie jaar verder doen ze soms een poging om te stoppen, maar zij zien het gevaar niet echt. Voor hen geldt ‘beter nu genieten en wie dan leeft, dan zorgt’ en ondertussen liggen de Anta Flu snoepjes op de slaapkamer om de keel te smeren.
Het is ook kinderlijk eenvoudig om eraan te komen, er is geen houden aan. Waar ik met mijn verstand niet bij kan is dat het op Europees niveau niet verboden wordt. Het is gewoon misdadig. Er wordt alles aan gedaan om de jongste jeugd verslaafd te maken: Vapes met felle kleurtjes, lekkere smaakjes, spelletjes erop en volgens mij kun je er tegenwoordig al mee bellen.
Ik hou mijn hart vast, wat de gevolgen zullen zijn.
Céline Peters
De schokkende cijfers laten zien dat één op de vijf jongeren afgelopen jaar een vape heeft geprobeerd. Wat het voor veel jongeren zo lekker maakt is dat de ingeademde rook een smaakje heeft, een soort limonade in gasvorm. Het lijkt zo onschuldig. Door slimme marketing zou je er bijna zelf nieuwsgierig naar worden.
In sommige gevallen begint het vapen zelfs al vanaf groep acht. Bij basisschoolkinderen is het brein nog minder ontwikkeld en gevoeliger voor de schadelijke effecten. Ontzettend zorgelijk dus. En dat terwijl veel ouders niet precies weten hoe schadelijk vapen daadwerkelijk is.
De harde feiten zijn dat vapende jongeren drie keer zo vaak sigaretten gaan roken en dat uit vapes meer verslavende en giftige nicotine komt dan uit sigaretten. Veel jongeren kampen tegenwoordig met psychische problemen en vapen vergroot de kans hierop. Bij stoppen met vapen daalt het nicotinegehalte in het bloed, waardoor sneller angst, onrust en moodswings kunnen ontstaan. Jongeren zijn dan sneller geneigd om opnieuw naar het vapen te grijpen. Nicotine verstoort de ontwikkeling van de hersenen en dat is onomkeerbaar. Denk hierbij aan problemen met concentratie, verstoorde impulscontrole of moeite met leren.
Gelukkig hoor je in de praktijk ook geluiden van jongeren die de rook vies vinden of ‘vapen maar een beetje sneu vinden’. Informeren van ouders en goede uitleg aan jongeren zijn een goede start van een gezonde leefstijl.