Alle kleine beetjes helpen

Jaarlijks wordt er per persoon in Nederland ongeveer 490 kilo afval geproduceerd. Een groot gedeelte hiervan wordt gescheiden ingeleverd en kan al dan niet gerecycled worden. Toch belandt er naar schatting ongeveer 50 miljoen kilo afval per jaar op straat of in de natuur. Als dit zwerfafval niet opgeruimd wordt, duurt het lang voordat het vanzelf afgebroken wordt. Een eenvoudige sigarettenpeuk kan bijvoorbeeld zo’n een tot vijf jaar rond blijven zwerven voordat deze verdwenen is, een aluminium blikje of glazen flesje zelfs tot een miljoen (!) jaar. Behalve de ontsiering van onze leefomgeving, heeft dit afval negatieve gevolgen voor de gezondheid van mens en dier. Om ervoor te zorgen dat toekomstige generaties op een gezonde planeet kunnen leven, worden er wereldwijd voortdurend diverse opschoonacties op touw gezet. Ook in Weert zijn er mensen actief in de strijd tegen zwerfafval. Een van hen is de 37-jarige Bastiaan Smeets.

Respect voor de natuur

Bastiaan groeide op in het buitengebied van Ell. “Ik had een heerlijke jeugd en was altijd omringd door groen en dieren. De liefde voor de natuur is daar al begonnen”, memoreert hij. “Mijn ouders hebben me bijgebracht dat je rommel altijd netjes in de prullenbak gooit. Dat klinkt voor iedereen logisch, maar in de praktijk handelen veel mensen hier niet naar.” Toen Bastiaan het ouderlijk huis verliet, was de keuze voor Altweerterheide snel gemaakt, want “het buitengebied blijft toch een grote aantrekkingskracht op me hebben.”
Eenmaal goed en wel gesetteld, begon Bastiaan de omgeving rondom huis te verkennen. Het viel hem direct op hoeveel zwerfafval hij daar tegenkwam. Van snoepverpakkingen tot lachgasflessen en alles daar tussenin. Door deze treurige aanblik ging er in zijn hoofd een knop om. “Ik dacht: ik kan me óf blijven ergeren, óf er zelf wat aan gaan doen. Ik koos voor dat laatste en dat doe ik tot op de dag van vandaag nog steeds”, vertelt hij.

Bastiaan besloot om het afval, dat hij op zijn route tegenkwam, te gaan verzamelen. In het begin stopte hij dit gewoon in zijn broek- en jaszakken. “Gezien de hoeveelheden die ik vond, stuitte ik al snel op plaatsgebrek”, grijnst hij. “Daarom ben ik op den duur, gewapend met een uit eigen zak betaalde grijper en een vuilniszak, de straat opgegaan. Dat werkt toch wat efficiënter.”

Inspirerende ontmoeting

Tijdens een van zijn wandelingen door Altweerterheide kwam Bastiaan iemand tegen die ook bezig was met het oprapen van afval. Logischerwijs wekte dit zijn interesse en het tweetal raakte aan de praat. “Van hem kreeg ik de contactgegevens van iemand bij de gemeente Weert. Daar kun je terecht voor een grijper en een afvalzakhouderring. Bovendien kun je er melding maken van grof afval dat je onderweg tegenkomt, zodat zij het kunnen ophalen.”

Daarnaast maakte Bastiaan kennis met de app ‘HelemaalGroen’. Hiermee kun je exact bijhouden welke routes je gelopen hebt en bovendien zien waar anderen geweest zijn. “Toen ik zag dat ik niet alleen bezig was, was dat een enorme stimulans. Ik ben intensiever aan de slag gegaan en maak er voor mezelf een beetje een competitie van om zoveel mogelijk kilometers af te leggen.” 

Overigens laat Bastiaan ook weleens afval liggen. Met een goede reden uiteraard. “Als ik bijvoorbeeld zie dat een beestje zijn intrek genomen heeft in een leeg flesje, ga ik het niet verjagen uit zijn huis. Ik vind het dan mooi om te zien dat de natuur altijd zijn weg vindt om zichzelf aan te passen.”

Al wandelend opruimen! Of zoals dat met een mooi (nieuw) werkwoord heet: plandelen.
Plandelen stamt af van ‘ploggen’, de jogging-rage die uit Zweden kwam overwaaien (‘plocka’ betekent daar ‘oppikken’). Plandelen is daar de langzamere, wandelende versie van.

Motivatie voor de volgende generatie

Naast zelf actief bezig te zijn, vindt Bastiaan het belangrijk om bewustzijn te creëren. Zo heeft hij via de buurtapp al een keer een opruimdag georganiseerd. Ook is hij lid van de Facebookpagina ‘Schoon Weert’, waar mensen ervaringen delen en elkaar motiveren. Onlangs heeft hij zelfs contact gelegd met een basisschool. “Het lijkt me heel mooi om een keer samen met een groep kinderen te gaan lopen en afval te verzamelen. Jong geleerd is tenslotte oud gedaan. Bovendien is opruimen erg laagdrempelig en goed te combineren met een mooie wandeling door de natuur. Iedereen kan iets doen en alle kleine beetjes helpen!”

Een goede ontwikkeling van de laatste jaren is volgens Bastiaan het statiegeld dat blikjes en plastic flesjes opleveren. “Je ziet deze steeds minder vaak in de berm liggen. Wat mij betreft worden er meer van dit soort acties opgezet.”

Bastiaan hoopt dat anderen geïnspireerd raken door zijn inspanningen voor het milieu. Hij legt dit uit: “We zijn met zijn allen verantwoordelijk voor de wereld waarin we leven. Dat probeer ik mijn kinderen ook mee te geven. Als we zorgvuldiger met ‘onze’ wereld omgaan, kan deze nog een hele tijd mee!” 

Meer weten over, of zelf interesse om zwerfafval op te ruimen? Neem dan eens een kijkje op de Facebookpagina ‘Schoon Weert’ of download de app ‘HelemaalGroen’.