Het spelen in het MAX Orkest is helend voor hoboïste

‘Je staat aan de zijlijn van de maatschappij. Je bent niets meer.’

Davida Scheffers werd begin dit jaar geselecteerd als hoboïste tijdens de audities van het MAX orkest. Een pop-symfonisch orkest van 25 orkestleden, allen 50+. Het initiatief van Omroep MAX zorgde voor grote populariteit bij de Nederlandse kijkers en gaf de deelnemers enorme voldoening. Met hoboïste Davida kijken we terug op haar muzikale – en fysieke strubbelingen én de euforie van het optreden.

Het begin

“Ik heb altijd in Weert gewoond, in de wijk Keent. Ik kom uit een zeer muzikaal gezin”, steekt Davida van wal. “Mijn moeder zong in een koor, mijn vader speelde saxofoon en alle vijf de kinderen bespeelden een instrument en waren lid van de Stedelijke Harmonie Sint Antonius. Mijn oudste zus Rita was mijn inspiratiebron. Zij was zo muzikaal en koos voor mij de hobo als instrument. Zelf speelde ze klarinet en zat ze in de harmonie pal naast me. Ze hielp me in het begin met alles: tellen, ritme aangeven. Achter mij zat mijn broer met zijn saxofoon. Wanneer ik iets goed speelde gaf hij me letterlijk een schouderklopje.

De hobo is een moeilijk instrument om te bespelen. Het is ook niet populair; een beetje het lelijke eendje, omdat de klank op zichzelf niet zo mooi is. Maar het lelijke eendje kan, bij goed spel, veranderen in een mooie zwaan,” zegt Davida beeldend. “Je wordt als hoboïst weleens gepest en je moet echt doorzettingsvermogen hebben. Gelukkig beschikte ik daarover.”

Intensief

“Goed hobo leren spelen kost ontzettend veel tijd. Daarnaast was ik fanatiek in turnen en jiu-jitsu, waardoor mijn huiswerk op de havo er soms bij inschoot. Na de havo wilde ik naar het conservatorium, maar dat vond mijn vader geen goed idee. ‘Daar kun je geen boterham mee verdienen,’ zei hij. Daarom koos ik voor een opleiding in de zorg en werd ik uiteindelijk psychiatrisch verpleegkundige. Dat bleek geen succes. Ik was er niet gelukkig, kreeg veel te maken met agressie en ondervond in die tijd ook al last van beginnende reuma.

Ik besloot later, op 23-jarige leeftijd, toch om mijn hart te volgen en ging naar het conservatorium. Mijn hoofd en hart waren enthousiast, maar mijn lichaam dacht daar anders over. De reuma werd hardnekkig, vooral in mijn rug en bekken. Ook mijn duimspier, belangrijk om het instrument te dragen, was voortdurend ontstoken. Uiteindelijk moest ik mijn droom om beroepsmuzikant te worden loslaten. Ik keerde terug naar Weert en vond een baan in de zorg. In die periode werd ik moeder van twee kinderen. Door de intensieve belasting van de zwangerschappen, de opvoeding, het werk en de toenemende klachten raakte het bespelen van mijn instrument op een laag pitje. Tot ik op mijn 44e de definitieve diagnose reuma kreeg en volledig arbeidsongeschikt werd verklaard,” vertelt ze geëmotioneerd.

Nieuw gedrag leren

“Ik had zoveel pijn, kon niet lang zitten en elke fysieke belasting was zwaar. Ook autorijden was erg pijnlijk. Mijn behandelende arts zei: ‘Hobo spelen is toxic, daar moet je mee stoppen.’ Maar dat kon toch niet? Music was my first love, geldt zeker voor mij. Muziek maken is helend en maakt me gelukkig. Mijn baan was ik al kwijt, in een harmonie spelen kon ik niet meer en dan zou ook mijn hobo verboden worden? Dat ging ik niet laten gebeuren.
Ik kwam terecht bij een andere specialist die toevallig ook muzikant was. Hij begreep het zwarte gat waar ik voor vreesde en mijn grote zorgen. Samen onderzochten we welke houding en bewegingen mijn spieren het meest triggerden en hoe ik die kon aanpassen. Dat betekende veel trainen en therapie, maar met doorzettingsvermogen heb ik nieuw gedrag aangeleerd waardoor ik af en toe weer dingen kon doen.”

Een verhaal overbrengen

“Spelen in een orkest lukt niet, zingen in een koor ook niet (je stem is immers ook een spier). Maar een solo gaat me goed af. Als ik mijn repetitie-uren zelf kan plannen, bereik ik veel muzikale doelen. Tien jaar geleden mocht ik deelnemen aan het RTL-programma ‘Orkest van Nederland’. Daarin bespeel ik een althobo in een prachtige uitvoering van Schindler’s List. Deze uitvoering is door miljoenen mensen bekeken op YouTube. Blijkbaar raakte ik zoveel mensen, omdat ik ‘via hobospelen een verhaal overbracht’.
Het gevolg was dat ik in de jaren erna voor het Reumafonds op congressen en lezingen heb mogen spelen en vertelde ik aan lotgenoten dat ze vaak veel meer kunnen dan ze denken. Voor deze kans was ik ontzettend dankbaar.”

Saamhorigheid

“Mijn fysieke beperking en arbeidsongeschiktheid zorgen wel voor een isolement. Het is belangrijk om onderdeel te blijven van een gemeenschap en daarom werk ik als vrijwilliger bij de kringloopwinkel in Heythuysen. De winkel verbindt mensen en biedt velen een invulling. Hier kan ik iets betekenen en voel ik me elke dag groeien.”

De muzikale kans

“Begin dit jaar zag ik een oproep van Omroep MAX: muzikale 50-plussers konden auditie doen voor het nieuw op te richten MAX Orkest. Oud-professionals en amateurs samen. We zouden toewerken naar een groot concert dat ook op televisie zou komen. Ik was meteen enthousiast.
In maart waren de pre-selecties, waar ik Rob Mennen tegenkwam, met wie ik vroeger op de havo in de muziekklas zat. Hij begeleidde de kandidaten op piano. Het hele productieteam was aanwezig, inclusief camera’s, om te zien hoe je je staande hield. Een dag later werd ik gebeld dat ik door was naar de grote televisie-audities in mei. Daar speelde ik Gabriel’s Oboe van Morricone – en dat bleek een schot in de roos. Juryleden Francis van Broekhuizen en Ruben Hein waren zichtbaar ontroerd. En ik werd geselecteerd, als enige hoboïste.”

My first love

“Na selectie kregen we muziekstukken toegestuurd en begonnen de gezamenlijke repetities: een orkest van 25 leden, allen ouder dan 50 en nog nooit eerder samengespeeld. Het eerste stuk dat we samen speelden was toepasselijk: Music was my first love van John Miles. Dat klonk zó geweldig dat we bijna allemaal kippenvel hadden en tranen in de ogen. Mijn hele leven heb ik het gevoel gehad dat het steeds ‘net niet’ was geworden. Maar daar, op dat moment, op dat podium voelde ik: ik draag bij aan iets bijzonders.”

En hoe bijzonder; op het moment dat Davida mij deze anekdote vertelt horen we op de achtergrond vanuit de Kringloopwinkel waar ze werkt het prachtige Music was my first love op de radio. En ik zie hoe haar ogen volschieten.

Ze vervolgt: “Het grote concert enkele weken later was een hoogtepunt. Mijn collega’s zaten in de zaal en mijn 92-jarige moeder kon alles op televisie volgen. Het was geweldig. Een dag eerder was ik nog van een trapje gevallen en ik had enorme pijn, maar mijn mede-orkestleden zeiden: ‘Davida, wij gaan jou dragen. Jij gaat je beste solo ooit spelen.’ En zo voelde het ook. We hadden allemaal een euforisch gevoel en voelden heel veel liefde met elkaar en op het podium.”

Met een grote glimlach sluit Davida ons gesprek af: “Muziek is mijn medicijn, helend voor lijf en ziel. In de maatschappij sta ik vaak aan de zijlijn, maar hier ben ik iemand. Zowel in het orkest als in de winkel. Ik hoop dat ik voor velen een inspiratie mag zijn: leef vanuit je passie en je talenten. Je kunt meer bereiken dan je denkt. En als het lukt… geeft dat zoveel voldoening en dankbaarheid.”

Het succes van de uitvoering krijgt een vervolg.
Het MAX orkest gaat toeren langs diverse theaters.
Op 4 en 12 november zijn er al uitvoeringen gepland. Deze waren zeer snel uitverkocht. Omroep MAX is in overleg met andere theaters om ook elders in het land concerten te gaan verzorgen.