‘Moedige Moeders’, voor alle naasten van een verslaafde

‘Je kind is je kind niet meer, maar een kind met een verslaving’

“Het is de hel op aarde. Je bent je kind kwijt en kunt haar niet helpen. Die machteloosheid en de angst zijn verschrikkelijk.” Dat zijn de woorden van een moeder wier dochter al jaren verslaafd is. Sinds een klein jaar kan zij met haar zorgen en problemen terecht bij de Weerter afdeling van ‘Moedige Moeders’, een landelijke organisatie, die maandelijks bijeenkomsten organiseert. Deze avonden zijn voor naasten van een verslaafde, partner (of ex-partner) vader, moeder zussen, broers enz. Met elkaar delen zij hun verhalen en ervaringen en wisselen ze informatie uit. Geen oordeel of goed bedoelde adviezen, maar lotgenoten die precies herkennen waar anderen tegenaan lopen. “Een fijne groep, die me veel brengt en waar ik mezelf kan en mag zijn”, vertelt een van de moeders. We praten met drie van hen die betrokken zijn bij de organisatie van de bijeenkomsten in Weert.

Oorsprong

Jaren geleden besloot een Volendamse moeder dat ze niet langer machteloos wilde blijven toekijken hoe haar verslaafde zoon zijn leven en dat van zijn omgeving door drugs aan het vernielen was. Ze zag hetzelfde bij anderen gebeuren, maar erover praten was een taboe. Toen besloot een aantal vrouwen het taboe te doorbreken en erover te praten. Daarom kozen ze bij het begin van de actie – in 2004 – voor de term ‘Moedige Moeders’. Ze wilden dat de problematiek bespreekbaar werd, dat de ouders elkaar kunnen steunen en dat er samen onderzocht kan worden welke aanpak om een verslaving tegen te gaan het beste is. Ze wilden niet afhankelijk zijn van wat overheid en professionele organisaties deden. Publiciteit over het initiatief vond weerklank en navolging in andere steden. Inmiddels zijn in 19 plaatsen lokale groepen actief. In 2012 werd er een landelijke stichting opgericht en sinds 2024 is er ook een afdeling in Weert.

Lang geworsteld

Vorig jaar september voelde Henriëtte* dat ze sterk genoeg was om ook in Weert een afdeling te starten. “Het heeft lang geduurd voor ik zover was. Ik heb jaren geworsteld tot ik eindelijk de kracht had om door te pakken. Heel langzaam heb ik moeten leren dat ik een goede moeder ben en dat het niet aan mij lag. Hier heb ik lang voor nodig gehad. Mijn dochter verloor op jonge leeftijd een naaste en ik heb altijd gedacht dat dit verlies haar drang naar de drugs vergroot heeft. Het gebruik dempte haar gevoelens. Ik stond er in die fase alleen voor en heb echt moeten overleven. Ik zocht de schuld bij mezelf en vond dat ik gefaald had als moeder. Ik ging als compensatie extra voor haar zorgen, probeerde meer aandacht en liefde te geven, maar dat werkt totaal niet. Verslaafden zijn daar absoluut niet meer gevoelig voor. Hebben maar een doel en dat is drugs. Er zit een duiveltje op hun schouder die sterker is dan hun eigen karakter. In de kern zijn het heel lieve personen, maar door het gebruik worden ze een monster. En dan de ‘goedbedoelde’ adviezen van de buitenwereld: ‘ut mos d’r miêne zeen’ of ‘ich zoeëj ze d’r uut zette’… Mensen hebben geen idee wat er zich thuis afspeelt. Verslaafden liegen en bedriegen en worden soms ook agressief. Maar het blijven je kinderen en je moederhart wil ze redden. Je staat machteloos en ervaart schaamte om erover te praten”, licht ze emotioneel toe. “En je denkt echt dat jij de enige bent.”

Gebruik begint in een groepje…maar eindigt altijd alleen

Duiveltje

Dat ervaart Marian* ook. “Mijn zoon is al ruim 10 jaar verslaafd. Dat ging van kwaad tot erger. Het begint in een groepje met wiet, alcohol en pilletjes. Beetje experimenteren en uitproberen, elkaar opjutten en grenzen verleggen. Dan komt de fase dat ze gaan manipuleren en liegen. Ze zijn niet op school, plegen diefstal en hun gedrag verandert. Ik kocht een keer een nieuwe telefoon voor hem, maar die was na 1 dag weg. Verkocht. Voor de drugs. Je eigen kind is niet meer te vertrouwen en je krijgt er geen vat meer op. In die strijd voel je je zo eenzaam”, legt ze uit.

Schuldgevoel

Chantal* knikt instemmend. “Ik heb hetzelfde gevoeld. Schuldgevoel, waar is het fout gegaan? Waarom heb ik het niet zien aankomen? Maar ook angst voor de reacties uit je omgeving.
Mijn kind gebruikt al zeven jaar. Van alles, van harddrugs tot alcohol. Het begon ermee dat ik een zakje van dat spul vond in de bijkeuken en later iets onder het matras. Natuurlijk ontkennen: ‘oh dat is van een vriend’. Maar zijn uiterlijk veranderde, hij werd afstandelijker, brutaler en wilde totaal geen contact meer met familie waar hij vroeger zo mee wegliep. Hij kwam in zijn eigen wereldje terecht en werd in alles extremer. Leugen op leugen en diefstal, ging ook dealen, kwam in het verkeerde milieu terecht met alle gevolgen van dien. Grote schulden en dealers die hier aan deur stonden. Ik voelde me niet meer veilig in mijn eigen huis. Soms bleef hij dagen weg en maakten wij ons vreselijk ongerust, niet meer slapen en ’s morgens in alle vroegte rondrijden in de hoop een glimp van hem op te vangen. Het is je kind niet meer. Als we contact hebben, want hij woont nog thuis, vraag ik me soms af ‘is dit mijn zoon of is het de verslaafde’…? Maar zolang ze het zelf niet beseffen gaat er niets veranderen.”

Je kunt een verslaafde niet helpen, je kunt er wel voor ze zijn

En met die laatste opmerking stemmen Henriëtte en Marian volledig in. “Wij kunnen ze niet helpen, dat kunnen ze alleen maar zelf. Zíj moeten die stap uit zichzelf zetten, anders lukt het echt niet. Marian: “Mijn dochter zit nu in een kliniek om af te kicken. Ze ondervond zoveel nadelen van het gebruik (ook financieel, huis op de tocht, uitkering onder druk en meer consequenties van deze vreselijke manier van leven). Ik hoop echt, echt, echt dat het haar gaat lukken.”

Delen van ervaringen

De groep Moedige Moeders biedt de dames steun. Veel steun. “Als een verslaafde hulp zoekt zijn er allerlei instanties. Voor naasten is er niets. ‘Moedige Moeders’ is een aanvulling op de professionele zorg. Het zijn ervaringsdelers”, legt initiatiefnemer Henriëtte uit. Chantal vult aan: “Hier voel je alleen maar begrip en vooral veiligheid want iedereen hier begrijpt wat je doormaakt. En het mooie is, er is geen oordeel. Anonimiteit is voor ons erg belangrijk. We komen maandelijks bij elkaar en iedereen kan daar zijn verhaal doen. Er is niets verplicht, alleen luisteren mag ook. Maar het gevoel en het begrip is zo fijn dat ik me door deze avonden een stuk beter voel. Ik kan er hier rustig over praten zonder me schuldig te voelen. Hierdoor heb ik ook minder last van schaamtegevoel. Doordat ik in de groep mijn hart kan luchten, hoef ik mijn vriendinnen of familie minder lastig te vallen, wat me een stuk rustiger maakt. Sinds deze bijeenkomsten slaap ik ook weer beter en ervaar ik ook weer ruimte voor andere dingen. Er is nu een plek waar ik mijn zorgen kan bespreken.”

Emoties in golfbeweging

Henriëtte: “We komen elke tweede dinsdag van de maand samen. We beginnen met koffie of thee. Er liggen tijdschriften en folders op tafel en ik open de avond met nieuwtjes die met het onderwerp te maken hebben. Ik attendeer de aanwezigen op bepaalde activiteiten en informatieavonden over verslaving. Dan mag iedereen die dat wil iets vertellen. Allemaal geheel vrijblijvend. Soms nodigen we ook een deskundige uit, of zelfs een keer een ‘verslaafde in herstel’.” Marian: “De groep zorgt ook voor hoop. Wanneer iemands kind afgekickt is, geeft dat hoop en zie je weer een klein beetje licht aan het eind van jouw tunnel. Zo geef je elkaar steun. Want je emotie gaat in een golfbeweging, net als bij een verslaafde. Die heeft ook goede dagen en minder goede. En dat geldt ook voor hun naasten. Daarom is het bestaan van deze groep zo fijn.” De dames benoemen nadrukkelijk dat ondanks alle zorgen en het verdriet, hun leven niet overschaduwd wordt door de problemen. “We hebben een gelukkig leven met veel zonnige dagen, hoe zwaar het soms ook is.”

De gevolgen zijn enorm, je bent je kind kwijt

Hoge drempel

Henriëtte sluit af: “Ik weet dat veel ouders een drempel ervaren om naar deze groep te komen. Wanneer ze mij mailen, bel ik ze op en leg alles uit en geef antwoorden op hun vragen. Het is en blijft vrijblijvend. De eerstvolgende bijeenkomst is op 9 september in een ruimte van Cwartier aan de Beekstraat. Ik hoop dat mensen komen ervaren dat ze niet alleen staan. Wij zijn alle drie sterker geworden door de groep, want hier krijg je een arm om je schouder. Voel je welkom.”

 * om privacy-redenen zijn dit niet de echte namen van de moeders

www.moedigemoeders.nl
moedigemoedersweert@gmail.com
FB: moedigemoeders.weert