11
Door Ruben Weekers
uitgelicht
Met z’n vieren beschreven Thijs Loven, Frank Meeuwissen, Willem Maris en Raymond Pahlplatz hoe zij de
afgelopen vijfentwintig jaar broedvogels in Nederweert volgden. Het resultaat is een 240-pagina’s tellend
boek waarin de ontwikkeling van zo’n honderd soorten met behulp van foto’s en statistieken wordt
uitgelegd. In oktober presenteren ze het boek.
De passie voor vogels is er volop. Dat onderschrijven
de vier heren zelf al wanneer ze elkaars favoriete
waarnemingen aanvullen. “De nachtzwaluw die
terugkwam’’, “de lokroep van kraanvogels’’ en
“het kleine ijsvogeltje’’ zijn slechts een greep
uit de opsomming van de vier. “Die laatste houdt
overigens –in tegenstelling tot zijn naam- niet
van strenge winters’’, voegt Thijs (58) toe. Het
onderzoek naar broedvogels zit ze in het bloed.
Dat moet ook wel, in het tijdsbestek van maart
tot augustus besteden de vogelaars namelijk
talloze uren aan het bestuderen en documenteren
van vogels in Nederweert. Uiteindelijk allemaal
uitvoerig beschreven in het boek genaamd
‘Broedvogels van Nederweert, onderzoek naar
zeldzame en schaarse soorten in 1994-2018’.
Het mag geen verassing heten dat de leden
van de vogelwerkgroep ondertussen gelden als
doorgewinterde spotters. “Je hoort meestal
eerst welke vogel het is, voordat je ‘m ziet’’,
legt Raymond (49) uit. Na vijfentwintig jaar
weten ze precies welke vogelzang bij welke
soort hoort. De proef op de som volgt even later
wanneer vogelgefluit het interview onderbreekt.
“Koolmees’’, klinkt het metterdaad in koor.
“De beleving van het vogelspotten komt helemaal
tot zijn recht wanneer je in alle vroegte in een
natuurgebied bent. Het gevoel van de enige te
zijn in de wijde omtrek doet iets met je’’, zo
beschrijft Frank (49). Uitslapen is daarom een luxe
die de groep niet vaak ten deel valt; rond vijf uur
’s morgens zijn ze ter plaatse. Daar staat wel een
beloning tegenover volgens Raymond: “De vogels
zingen dan voor jou.’’
Ze hebben het er graag voor over. Het belang
van dit boek is er daarbij zeker, zo legt Thijs uit:
“Je ziet de laatste decennia door de opkomst
van intensieve landbouw en het herstel van
natuurgebieden veel ontwikkelingen in de
Nederweertse vogelpopulatie.’’ Raymond vult
aan: “De grutto en andere weide- en akkervogels
zijn door die toename van intensieve landbouw
steeds minder aanwezig in Nederweert. Dat soort
ontwikkelingen zijn allemaal van grote invloed op
het totale ecosysteem.’’ Willem (55), bioloog van
origine, wijst daarbij op het precaire aspect van
die diversiteit in vogelsoorten: “Het is alsof je een
bal op het topje van een berg wil laten balanceren.
Het is een ontzettend wankel evenwicht. Je ziet
dat het de hele natuur ten goede komt als er een
grote diversiteit in vogels is.’’
De veranderingen in vogelpopulatie die zich
gedurende vijfentwintig jaar voltrokken, zijn
niet op één hand te tellen volgens de vier.
“Vijfentwintig jaar is ook gewoon heel lang.
Vooral het onderlinge verschil in seizoenen
heeft veel invloed op vogels. Sommige soorten
hebben bijvoorbeeld baat bij veel neerslag. Na
een relatief droog jaar zie je sommige soorten
dus automatisch minder of niet’’, zegt Thijs.
“Daarbij dwingt het je om verder te kijken dan
je eigen woongebied. Veel vogels overwinteren
bijvoorbeeld in het Sahelgebied (Afrika red.).
De verschillen in seizoenen daar hebben veel
gevolgen voor de populaties hier’’, vervolgt
Willem. Als voorbeeld noemen ze de grasmus, een
vogel die veel voorkomt in deze contreien. ‘’2011
was een erg nat jaar in de Sahel. Gevolg daarvan
was dat je de achterdeur nog niet kon opendoen
en je zag wel een grasmus. In totaal zaten er toen
zeshonderdvijftig paren in Nederweert, normaal
zijn dat er slechts driehonderd ongeveer.’’
Hun gedrevenheid en passie blijkt besmettelijk:
de jaarlijkse vogelcursus die de groep organiseert,
was dit jaar na twee dagen volgeboekt. “De
mensen die zich inschrijven willen de natuur om
zich heen steeds beter begrijpen’’, geeft Frank
aan. Dat deze cursus aan de verwachtingen
voldoet, bewijst hij vervolgens lachend: “Na
afloop zamelden de cursisten dit jaar extra geld
in, ze vonden de cursus te goedkoop.’’
Meer informatie over het boek of de cursus is te
vinden op
‘De vogels
zingen voor jou’
Frank Meeuwissen, Raymond Pahlplatz,
Thijs Loven en Willem Maris.
Foto: Otto Plantema.
Foto: Otto Plantema.
