Wat zou jij doen met… Gastvrijheid voor arbeidsmigranten?

Door Ton Adriaens

De gastarbeiders uit de vorige eeuw waren hier te gast en kwamen om te werken. Nu heten ze arbeidsmigrant, ze komen weer om te werken maar de gastvrijheid is ver te zoeken. Het woord ‘migrant’ alleen al roept vaak weerstand op. Het vrije verkeer van personen, goederen en diensten binnen de EU maakt het mogelijk dat Polen massaal naar Nederland komen om hier tegen lage lonen het werk te verrichten waarvoor veel Nederlanders de neus ophalen. Soms worden ze tegen woekerprijzen in grote groepen bij elkaar gehuisvest. Het werk in Polen wordt intussen gedaan door Oekraïners. Het is een verdienmodel voor werkgevers en uitzendbureaus (sinds de afschaffing van de vergunningsplicht uitzendbureaus in 1998 is het aantal uitzendbureaus met 275 % gestegen)! Dan is het toch ook de taak van de werkgever en het uitzendbureau om voor fatsoenlijke arbeidsomstandigheden en huisvesting te zorgen? Herinvoering van vergunningsplicht uitzendbureaus, strenge loon- en huisvestingseisen en consequente overheidscontrole zijn dan noodzakelijk. Maar als aan alle voorwaarden is voldaan moeten ze nog steeds ergens ondergebracht worden. En dan begint het gelazer. Er komen ‘migrantenhotels’ aan de Industrieweg in Stramproy en de Dr. Schaepmanstraat in Weert. De omwonenden komen echter in verzet: Niet in mijn achtertuin! Het woon- en leefgenot van buurtbewoners gaat eronder lijden. Is dit terecht of gebaseerd op vooroordelen? Zowel de LWV als de LLTB bepleiten een warm welkom voor de arbeidsmigrant: ‘We hebben ze hard nodig’. Hoe kunnen we de redenen van sociale weerstand aanpakken?

Wat zou jij doen met??

Arbeidsmigranten zijn onderwerp van een complexe maatschappelijke discussie. Ze zijn erg noodzakelijk om de economie draaiende te houden, dat blijkt uit alle cijfers. Maar omdat ze uit een andere cultuur komen, en na enige tijd weer terugkeren naar het land van herkomst integreren ze niet in de lokale samenleving. Voor mij zijn arbeidsmigranten op de eerste plaats gewoon mensen, gasten die we als zodanig moeten behandelen. Helaas zijn migranten vooral ‘verdienmodellen’ geworden. Daarom stoppen sommige ondernemers ze weg in grootschalige en soms slechte huisvesting tegen woekerprijzen. In Stramproy met 204 migranten in een slecht WBMgebouw, zeer gehorig, met asbest, pal naast zware industrie en een grote geitenstal. Deels in de kelder, met 4 of 5 op een kamer, werkend in ploegendienst. Nooit rust, vaak kabaal, en een streng regime. Dat vraagt om stress, overlast en gedoe. Stress bij de migranten levert stress in het dorp op. Daar vragen wij aandacht voor, maar krijgen van de politiek en ondernemer alleen maar afwijzingen en geruststellende woorden. Veel beter is het om kleinschaliger te werken, zoals al op heel veel plaatsen in Stramproy gebeurt, bijvoorbeeld bij boeren. Daar kan de migrant veel beter aarden. Ook als je 204 raadsleden zo zou ophokken, zou je (nog meer) problemen krijgen!

Arbeidsmigranten, we hebben ze nodig. Natuurlijk ontvangen werkgevers en gemeenten hen daarom gastvrij. De meeste burgers kunnen goed met de aanwezigheid van arbeidsmigranten leven, totdat zij overlast krijgen! Niemand wenst overlast of lastige buurtgenoten, al dan niet arbeidsmigrant. En geloof maar, het gaat snel van kwaad tot erger. Tegenwoordig is overlast in een mum van tijd alom bekend. Dat beïnvloedt de mening over de arbeidsmigranten. Vroeger werd huisvesting van ‘gastarbeiders’ geregeld in de nabijheid van de werkgever (zo gek nog niet) en in zogenaamde ‘gezellenhuizen’. Dat was toen acceptabel. Tegenwoordig probeert men huisvesting op soortgelijke manieren te regelen. Want aan huisvesting kan nu worden verdiend. Ongewenste toestanden kunnen het gevolg zijn. Snel geld maken over de rug van migranten en buurtbewoners of een werkgever die zich niet over huisvesting bekommert, komt voor. Dat is niet acceptabel. Verzet daartegen, maar ook afschuw over de wijze van huisvesting groeit. Mijn oproep aan werkgevers en gemeente: ga uit van de menselijke maat voor eigen inwoners én arbeidsmigranten. Ga eens in de schoenen van de anderen staan, voel, beoordeel en handel dan. Mijn overtuiging is dat arbeidsmigranten dan goed kunnen wonen en gelukkig kunnen zijn. Ook de Weertenaren zijn dan tevreden.

Als, zoals jij het stelt aan ALLE voorwaarden is voldaan Ton, komen er helemaal geen ‘migrantenhotels’. Dan zijn namelijk mensen die nu aan de kant blijven staan gewoon aan het werk. Nu worden mensen als werkvee uit het Oostblok gehaald en, als het de opdrachtgever schikt, net zo makkelijk weer aan de kant gezet. Zolang er arbeidsverdringing ontstaat door de vreselijk onmenselijke praktijken van de genoemde uitzendbureaus en organisaties blijven deze praktijken bestaan. Hierdoor ontstaat er een tweedeling tussen groepen mensen. Wat tot resultaat heeft dat voor een groep lonen laag blijven en arbeidsomstandigheden en leefomstandigheden slecht. Opdrachtgevers maken met deze manier van handelen van hun economische ‘probleem’ een huisvestingsprobleem. De gemeente Weert wil hierin nu het braafste jongetje van de klas zijn en de migranten voor de hele regio voorzien van ‘huisvesting’. Het overgrote deel van deze mensen zal trouwens NIET in Weert werkzaam zijn. Het zijn enkel een paar zakenmensen die hiervan gaan profiteren. En de arbeidsmigranten? Een plek waar ze na hun werk naar toe kunnen gaan, om te ontspannen, relaxen, een hobby’s uit te oefenen of gewoon even lekker alleen te zijn, dát gaat nooit lukken in een migrantenhotel! NOOIT!