7 maart 2022 | Auteur: Désiré Kappert
Terugblikken met oog op de toekomst
Het verhaal van het college
In Weert wonen en leven we in een gemeente waar saamhorigheid, verbinding en het verenigingsleven belangrijke aspecten zijn. Aandacht voor elkaar en constructief samenwerken in een groene stad. Maar hoe houden we dit in stand? Wat vinden we belangrijk, nú en in de toekomst? Voor de inwoners én de leefomgeving. De afgelopen periode is er veel aandacht besteed aan een toekomstvisie voor onze stad. Hoe willen we dat Weert er in 2030 uitziet, waar leggen we de komende jaren de nadruk op en waar gaan we extra in investeren? Met burgemeester en wethouders kijken we terug met de blik vooruit.
Op de vraag hoe de wethouders en de burgemeester met één woord de afgelopen vier zeer bewogen jaren samenvatten, kwamen de volgende uitspraken: “rollercoaster – mondkapje – reis – enerverend – avontuur – hernieuwde verbinding.” Woorden die betrekking hebben op het conflict en het ontslag van Jos Heijmans als burgemeester, het vertrek van wethouder Geert Gabriëls, die gedeputeerde werd en de wereldwijde coronacrisis. Zaken die voor het gemeentebestuur ingrijpend waren. Wethouder Wendy van Eijk: “We zijn er als bestuur sterker van geworden. We hebben elkaar vastgepakt en vastgehouden. Ondanks bijvoorbeeld de situatie rondom burgemeester Heijmans, hebben we het bij onszelf gehouden en de inwoners er niet mee belast. Dat maakt me trots.”
Collega Martijn van den Heuvel vult haar aan: “We zijn een team gebleven in een lastige periode, waar we goed uit zijn gekomen. Tijd om met elkaar dat hoofdstuk af te sluiten.”
Programma gerealiseerd
Na de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 ontstond er een coalitie met vijf wethouders, twee van Weert Lokaal, een van de VVD, een van het CDA en een namens de SP. Er kwam een breder gedragen programma voor de periode 2018-2022, ook onderschreven door D66. Een programma met als titel: ‘Weert koerst op verbinding’. Vier jaar later constateert dit college dat het programma nagenoeg geheel is afgewerkt. Martijn van den Heuvel: “Er is heel veel gerealiseerd de afgelopen vier jaar, bijna het gehele programma dat vooraf is opgesteld hebben we kunnen uitvoeren. En daar heeft de gemeenteraad een heel belangrijke rol in gespeeld. Zij gaf het college de opdrachten en ruimte om voortvarend te kunnen werken.”
Natuurlijk ondervond het stadsbestuur ook veel hinder van de coronacrisis. Wethouder Paul Sterk licht toe: “Wat twee jaar geleden begon, bleek gaandeweg de maanden onvoorspelbaar. Niemand wist waar het toe zou leiden en hoe groot de gevolgen waren. We zagen mensen ziek worden en wegvallen. Ondernemers kregen problemen vanwege de lockdowns. Als raad en college hebben we veel creativiteit moeten tonen. Tijdens de coronacrisis en met name in het begin van de pandemie toen echt alles anders werd, zijn we als gemeente steeds pragmatisch te werk gegaan om met name de zorg door te laten gaan en het aantal besmettingen niet te laten toenemen. ‘Schouders eronder’ was toen het motto in onze Weerter samenleving. Niet denken vanuit ‘regeltjes’, maar wat in een crisis voor mensen belangrijk is. De mensen die de meeste zorg en ondersteuning nodig hadden, moesten als eersten geholpen worden. En midden in die coronacrisis was er die bestuurscrisis en ook nog een andere manier van werken; thuis en via het beeldscherm. Dat was voor velen een zware tijd. Ook voor het stadsbestuur.”
Tessa Geelen: “Toch hebben we voortdurend gezocht naar verbindingen. Een deel van de wethouderstaken bestaat uit contacten en afspraken met de inwoners, organisaties en verenigingen. Dat konden we niet fysiek invullen. Door de lockdowns en de maatregelen moest er heel veel digitaal. Het bood ook kansen: in plaats van traditionele informatiebijeenkomsten, hebben we allerlei nieuwe vormen van digitale burgerparticipatie ingezet, zoals digitale presentaties en enquêtes. Hiermee hebben we een grotere en meer diverse groep inwoners bereikt. Dat is winst.” Van den Heuvel bevestigt: “We moeten de goede zaken vanuit de crisis meenemen naar de toekomst. Door digitaal te overleggen win je soms ook tijd.”
Prestatie
“Toch heeft de coronacrisis weinig invloed gehad op de voortgang binnen onze stad”, vertelt Henk van de Loo, die in september 2021 Geert Gabriëls opvolgde als wethouder. “Het reguliere werk heeft er weinig onder geleden. Er werd al genoemd dat de gemeenteraad daar een belangrijke rol in heeft gespeeld. Met de vele besluiten die zij nam en haar voortvarendheid zorgde zij er mede voor dat er veel gerealiseerd kon worden in de afgelopen vier jaar. Een mooie prestatie mag ik wel zeggen.”
Wat zijn nou enkele voorbeelden van die prestaties die in deze raadsperiode bereikt zijn? De wethouders sommen op: “Er zijn grote stappen gezet in de armoedebestrijding. De vernieuwing van het stadpark is volop bezig. Er is bijna elke dag een boom geplant. Verder hebben we de EK triatlon gehad in het centrum, een bijzonder sportakkoord gerealiseerd en is het ziekenhuis voor de toekomst behouden voor Weert. Ook is er een grote stap gezet naar een gezondere leefomgeving. Er zijn de afgelopen vier jaar bijna 1000 woningen gerealiseerd, dit ten opzichte van normaal 500 in een vergelijkbare periode. Het begin van de energietransitie is ingezet, het Windmolenpark is in de afrondende fase en het herstel van de biodiversiteit is in volle gang. We hebben Museum W verbouwd en enkele nieuwe scholen gebouwd. En de Landbouwvisie is vastgesteld.”
Het is maar een greep uit de grote hoeveelheid van opgestarte of gerealiseerde projecten. Besturen is dan ook geen kwestie van telkens vier afgeronde jaren. Binnen elke raadsperiode worden zaken geïnitieerd, opgestart en afgerond. Maar veel van het werk en de projecten lopen na die vier jaar gewoon door en niet alles is voor de buitenwereld zichtbaar.
Visie op Weert in 2030
De afgelopen periode is er veel tijd gestoken in de toekomstvisie voor Weert. Deze moet het vertrekpunt worden voor alle plannen vanuit de samenleving en het stadhuis. Die visie is opgesteld vanuit enquêtes onder en participatietrajecten met inwoners. Meer dan 800 inwoners hebben hieraan meegewerkt. Dit werd aangevuld met een gedegen onderzoek onder ondernemers, organisaties en verenigingen. Deze opbrengst vormde met een (externe) trendanalyse de optimale input om te komen tot een toekomstplan. Hierin zijn vijf waarden centraal komen te staan: ’Goed wonen voor elke doelgroep; Iedereen doet mee; Groen inzetten in al zijn kwaliteiten; Duurzaam en innovatief ondernemen en Goed ontsloten en verweven met de regio.’
De bedoeling is dat deze waarden bij alles wat het college en de gemeenteraad besluiten worden versterkt. De toekomstvisie is vastgelegd in de zogeheten strategische visie met de titel: ‘Verwonder je in de groene thuishaven Weert’. Deze visie geeft een richting aan voor de besluiten van het gemeentebestuur, maar laat nog veel ruimte voor keuzes bij de planvorming en uitvoering. Vooral ook omdat de gemeente-initiatieven vanuit de samenleving wil blijven ondersteunen. Door met het college en de raad vast te stellen welke kant je op wil, is het gemakkelijker om herkenbare keuzes te maken. Een volgende coalitie en gemeenteraad leggen mogelijk iets andere accenten, maar de grote lijnen richting Weert 2030 liggen vast.
Vanuit de inwoners
Het college heeft al keuzes gemaakt vanuit deze vijf waarden. Daarbij is de focus gelegd op het bieden van ruimte. Ruimte om te wonen en ruimte voor groen. Ruimte voor een omgeving waarin de Weertenaar gezond kan opgroeien en gezond oud kan worden. Belangrijk volgens de visie is ook ‘ruimte voor iedereen’, waarmee wordt bedoeld dat mensen in al hun diversiteit en eigenheid kunnen groeien en zich kunnen ontwikkelen op een manier die bij hen past. De wethouders geven concrete voorbeelden ieder vanuit zijn of haar eigen portefeuille.
Wendy van Eijk zoomt in op het project ‘Keent-Moesel’. “In het kader van het aanpakken en opwaarderen van deze wijken wordt al enkele jaren samengewerkt met veel partijen in en om Keent en Moesel. Uiteraard halen we veel informatie op bij de inwoners. Dat gebeurt fysiek via enquêtes, deur-aan-deur, maar ook digitaal. We informeren naar behoeftes en wensen wat betreft hun woon- en leefomgeving. Belangrijke partijen zijn Wonen Limburg, als eigenaar van de sociale huurwoningen, en Punt Welzijn als betrokken wijkorganisatie, die de leefbaarheid bewaakt en stimuleert. Daarnaast praten we met de winkeliers, bedrijven en organisaties in deze wijken. Uiteindelijk komt er een breed gedragen beeld uit, een plan dat we gaan uitvoeren en dat in 2035 afgerond moet zijn. Maar belangrijk in dat hele traject is, dat de verbinding met alle groeperingen in de wijk blijft bestaan.”
Tessa Geelen geeft haar voorbeeld: “Het is belangrijk dat dingen samenkomen. We willen als overheid ook initiatieven uit de samenleving blijven ondersteunen. Initiatieven die de samenleving vitaal en gezond houden. Van speelveld tot wijkparkjes. Wijk- en dorpsraden zijn daar belangrijk in. Dit past prima onder de kernwaarde ‘Iedereen doet mee’. Voor mij was het EK triatlon een belangrijk voorbeeld waar we veel verenigingen, bedrijven en buurtbewoners samenbrachten en daar een geweldig meerdaags evenement mee hebben neergezet. Dat waren initiatieven vanuit de samenleving. Ondanks corona hebben we vorig jaar een Weerter sportakkoord samen met verenigingen, maatschappelijke organisaties en onderwijs opgesteld. Hiermee hebben we de ambities op sportgebied voor en door Weert vastgelegd. Met hierin slimme verbindingen tussen sportverenigingen en aanbieders, scholen en organisaties. We hebben een faciliterende rol. Gericht op een gezond leefklimaat.”
Martijn van den Heuvel: ”We vinden het erg belangrijk om ideeën en initiatieven vanuit de inwoners op te halen. Een voorbeeld daarvan is het Johan Cruyff Court. Dit kleine voetbalveld valt onder de kernwaarde ‘Ruimte voor iedereen’. Vanuit de jeugd kwam steeds vaker de behoefte aan zo’n ruimte naar voren. Uiteindelijk hebben we een locatie weten te vinden en wordt deze faciliteit gerealiseerd, die zorgt voor ontmoeting, saamhorigheid en verbinding. Met ook aandacht voor integratie, samenspelen en verantwoordelijkheid. Ook bij de infrastructurele aanpassingen op en aan de Maaseikerweg hebben we via inwonersbijeenkomsten willen horen wat er leeft en speelt in de buurt. Daarbij kwam de vraag naar de inrichting van een speeltuin. De gemeente heeft toen budget beschikbaar gesteld waar de buurt mee aan de slag is gegaan. Hetzelfde geldt voor de speeltoren in het vernieuwde stadspark. Hierbij hebben schoolkinderen in Weert een keuze kunnen maken. Allemaal mooie voorbeelden van betrokkenheid vanuit de inwoners.”
Paul Sterk: “We weten dat de zorg in ons land de komende decennia gaat veranderen. De groei van de ziekte dementie dwingt ons om daar nu al op in te spelen. In het project ‘Dementievriendelijk Weert’ hebben we een programma ontwikkeld, waarbij de mensen met praktijkervaring betrokken zijn. Ik heb het dan over diverse zorgorganisaties en – instellingen, maar ook over supermarkten die steeds meer te maken krijgen met dementerende klanten, mantelzorgers en bedrijven. De vraag is voortdurend hoe pakken we het aan en hoe kunnen we elkaar daarin blijven versterken. En we praten daarbij vooral met mensen in het veld die de doelgroep goed kennen. Dit soort projecten zijn erg belangrijk en vragen om een lange termijnplanning omdat ze niet stoppen na vier jaar.”
Henk van de Loo: “Voor mij is de energietransitie een mooi voorbeeld van de werkwijze van het gemeentebestuur. We zijn erin geslaagd om energie-coöperaties én inwoners te betrekken bij de veranderingen. Want energietransitie is meer dan uitsluitend technische veranderingen in de energievoorziening. Ook hierin kijken we naar onze kernwaarden als eerlijk, groen en ‘voor iedereen’. Er is voor de inwoners een lokale energie-coöperatie opgericht en er is een Zonnepark aangelegd. Ook blijft de gemeente stimuleren, enerzijds met subsidies, anderzijds met collectieve aanpak. Oprichting van de stichting ‘Warm Wonen in Weert’ past daarin. Een ander mooi voorbeeld is de opgestarte Landbouwvisie. Vanuit keukentafelgesprekken zijn we gekomen tot plannen voor de verandering van het buitengebied. En daarbij hebben we voortdurend contact gehouden met ondernemers die het betreft en omwonenden.”
Belang van draagvlak
De wethouders geven aan dat het voor de leefbaarheid en de voortgang van Weert belangrijk is om bij de projecten in verbinding te komen en te blijven met de belanghebbenden. En zo te streven naar draagvlak. Burgemeester Vlecken concludeert na negen maanden actief te zijn in Weert, dat contact met de inwoners van groot belang is. Hij noemt ook de zogeheten ‘triple helix’: de samenwerking tussen overheid, ondernemingen en onderwijs. “Deze moeten we meer gaan stimuleren en de raad moet de wethouders in positie brengen om de opgestelde visie uit te kunnen voeren. Ik heb de afgelopen periode ervaren dat er een goede relatie is tussen de politieke partijen en dat onze gemeenteraad kritisch is maar constructief. Ik proef ook veel enthousiasme om verder te gaan op de ingeslagen weg.”
Jouw stem is belangrijk
En dan nu op naar een nieuwe gemeenteraad. Op 14, 15 en 16 maart kunnen Weertenaren hiervoor naar de stembus. Burgemeester Raymond Vlecken: “Gemeenteraadsverkiezingen zijn erg belangrijk. Bij de Tweede Kamer kun je wel eens denken ‘een stem maakt niet zoveel uit’, maar op lokaal niveau doet je stem er wel degelijk toe. Het kan echt van invloed zijn of een kandidaat wel of niet in de raad komt en of een partij wel of net niet een restzetel verdient. Ik roep de inwoners dan ook op om te komen stemmen. Vanwege een verantwoorde en veilige omgeving zijn er deze keer drie dagen om te stemmen. In de maanden die ik in Weert bezig ben proef ik, zowel binnens- als buitenshuis, een grote behoefte aan verbinding. We willen de afstand die er in het verleden is ontstaan weghalen en de contacten in de komende jaren verder uitbreiden”, zo sluit de burgemeester af.