Richard de Hoop: entertrainer, muzikant,  internationaal gewaardeerd spreker

Weertenaar Richard de Hoop (60) is een duizendpoot op communicatief en muzikaal gebied. Hij noemt zichzelf een entertrainer. Als spreker en trainer gaat hij binnen bedrijven en maatschappelijke organisaties in binnen- en buitenland aan de slag met de thema’s: Samenwerken, Veerkracht of Toekomstmuziek. Daarbij zoekt hij de combinatie met muziekinstrumenten. De karakters van medewerkers vergelijkt hij met klank, timbre en karakter van een instrument: de rustige bas? een initiatiefrijke trompet? de maat voerende drums? In de juiste samenwerking wordt herrie getransformeerd tot harmonie.
Zijn levensvisie, optimisme en persoonlijke veerkracht hielpen hem door de zwartste bladzijden van zijn leven.

Moeizame relatie met vader

‘Vanwege het werk van mijn vader als marechaussee kwamen mijn ouders vanuit Noord-Holland in Weert terecht. Om voor mij onduidelijke redenen verliet hij deze militaire dienst en werd hij administrateur/conciërge bij het Bisschoppelijk College. De sfeer in ons gezin was niet dramatisch maar ook niet geweldig. Er hing voortdurend een bepaalde spanning. Achteraf vielen de puzzelstukjes in elkaar: het huwelijk van mijn ouders en de relatie tussen mij en mijn vader bleken beiden geen succes. Ik was de jongste van vijf kinderen en mijn broer Rolf was overduidelijk de favoriet van mijn vader. Aandacht geven aan mij was blijkbaar te moeilijk voor hem.

Nee, mijn vader was voor mij niet de meest plezierige man en dat heeft zeker invloed gehad op mijn karaktervorming. Ik nam me toen al voor te bewijzen dat ik wél kwaliteiten had, maar ook dat als ik later kinderen zou krijgen ik ze zeker anders zou opvoeden.

Toen mijn ouders uit elkaar gingen nam hij mij in vertrouwen over de redenen van hun huwelijksproblemen en vroeg hij mij, mijn zussen te informeren. Ergens gaf mij dat een goed gevoel; hij had mij eindelijk nodig. Enige tijd later kwam ik erachter dat hij de boel belazerde en mij voorgelogen had. Toen heb ik definitief afscheid van hem genomen. Ik heb hem alles vergeven maar zijn uitvaart niet bezocht. Iets wat er nooit is geweest kan je ook niet kwijtraken.’

De liefde van mijn leven

‘Mijn bewijsdrang leidde in mijn pubertijd tot braniegedrag. Ik was erg druk en ‘aanwezig’. Ik zong en speelde basgitaar in enkele bandjes -muzikaal stelde het niet veel voor- en in de kroeg was ik aanjager en sfeermaker. Gelukkig leerde ik al vrij snel mijn grote liefde Jacqueline kennen. Zij is tot op de dag van vandaag mijn steunpilaar en anker. Als het nodig is, zet zij mij weer met beide benen op de aarde. Over gevoelens werd in ons gezin niet gesproken. Jacqueline heeft mij dat geleerd.’

Professionele ontwikkeling

‘Ik ben mijn carrière begonnen in het leger. Het liefst was ik na de havo aan de opleiding tot sportleraar begonnen maar in die tijd bleek dat tot werkloosheid te leiden. Ik werd opgeroepen voor de militaire dienstplicht en dat beviel me zo goed dat ik nog vier jaar bijtekende als kvv’er (kort verband vrijwilliger). Van mij was waarschijnlijk weinig terecht gekomen als ik het studentenleven was ingedoken. De militaire discipline had ik echt wel nodig. Ik werd onderofficier en ging dienstplichtigen opleiden in samenwerkings- en leiderschapsvaardigheden. Daar lag de basis voor mijn verdere carrière. 

Een half jaar vóór het aflopen van mijn contract als kvv’er was het Jacqueline die mij overhaalde om verkoper te worden want ‘jij lult wel lekker’. Ik verkocht kopieermachines voor Agfa-Gevaert en computersystemen voor Siemens-Nixdorf. Het leukste van het verkoopvak was voor mij met groepen klanten in de weer zijn, demonstraties geven.

In 1991 begon ik mijn eigen verkooptrainingsbureau. Wij specialiseerden ons al snel in retail en winkelketens als Sting, Levi’s, Inwear Matinique werden onze klanten. Ik werkte met ruim honderd mystery guests en riep de beste verkoper van Nederland uit. Dat sloeg aan en ons bedrijf groeide als kool. Via de retail kreeg ik contact met afdelingen handel van mbo’s en startten wij een nieuwe tak in ons bedrijf: onderwijs.’

Een nieuwe weg

‘In café Apollo, onder het genot van een pot bier, besprak ik met Franck van der Heijden de mogelijkheid om muziek te koppelen aan de Belbinrollen. Deze rollen worden gehanteerd bij het samenstellen van teams. Van het een kwam het ander en dat resulteerde in dynamische presentaties in grote zalen en met veel interactie. De combinatie muziek en training sloeg geweldig aan. Al mijn talenten kwamen hierin bij elkaar.
Van 1993 tot 2008 gingen Frank en ik ‘on tour’. En als Franck niet kon nam Rogier van Wegberg zijn rol vlekkeloos over.

Franck en Rogier doorliepen samen het conservatorium in Hilversum en zijn beiden absolute grootheden in de internationale muziekwereld. De lijst met wereldsterren waarmee zij gewerkt hebben is eindeloos.’

“Het is de stilte tussen de noten die muziek mooier maakt”

Internationaal succes

‘In 2006 verkocht ik mijn bedrijf en ging me toeleggen op uitsluitend het spreken. Dat lag dichter bij mij: muziek en training, op een podium, voor een groot publiek. Een jaar later, ik was intussen bestuurslid van de Professional Speakers Association Nederland, trof ik op een internationaal congres in Amerika een vertegenwoordiger van de Steinbeis University Berlin, de Duitse evenknie van Nyenrode Business Universiteit waar ik bezig was een leergang over spreken op te zetten. Via dat contact kreeg ik toegang tot de Duitse markt. BMW, Audi, Miele, Bosch, het werden mijn klanten. Ik deed tv-optredens en bracht een boek in het Duits én het Chinees uit. Sprekersbureaus in Amerika en Australië hadden ook interesse maar daar zijn we vanwege de afstand niet op ingegaan.’

– In het thema Samenwerken gebruikt Richard de Belbin-teamrollen als basis en vergelijkt een afdeling, team of organisatie met een orkest.
Hoe leren we elkaar na een reorganisatie weer beter kennen? Op welke manier kunnen we juist gebruik maken van onze verschillen? Wordt het herrie of harmonie?

– In Toekomstmuziek neemt hij zijn toehoorders mee in de transitie die wordt veroorzaakt door globalisering, robotisering, bio- en neurotech, blockchain en noem het maar op!
Wie gaat voor jou de beslissingen nemen: Google of jij? Wie gaat het werk doen: een onvermoeibare robot of jij? Wat ga jij eraan doen om van waarde te blijven en mee te spelen in deze toekomstmuziek?

– Veerkracht gaat over wendbaarheid, verandering, veerkracht en samenwerking.
Succes zit in: elkaar vertrouwen, elkaar ondersteunen, gebruik maken van elkaars kwaliteiten.
De laatste wetenschappelijke inzichten geven aan dat veerkracht meer als een proces en minder als een te trainen vaardigheid moet worden gezien. We kunnen ons vermogen om met dat proces om te gaan wel verbeteren.

Bij het thema ‘Veerkracht’ maak je ook gebruik van een heel persoonlijke levenservaring: In 2015 komt je dochter Sanne op twintigjarige leeftijd bij een auto-ongeluk om het leven. Je noemde je gemoedstoestand toen ‘vol – ledig’?

‘Twee agenten kwamen bij mij aan de deur met het bericht dat Jacqueline en Sanne betrokken waren bij een eenzijdig ongeval. Jacqueline lag met ernstig hoofdtrauma en meerdere botbreuken in het ziekenhuis en Sanne had het niet overleefd. Die boodschap was veel te groot, niet te bevatten. Een onwezenlijk gevoel dat je totaal leeg trekt. Daarin zit het vol – ledig. 

Mijn boodschap is nu: Je kunt het wél aan. Op dat moment was ik een hoopje ellende. Heel bewonderenswaardig was het onze zoon Joris, toen achttien, die op dat moment het initiatief nam. Er gebeurt zoveel wat als een film aan je voorbijtrekt. Joris en ik moesten Jacqueline vertellen dat Sanne het niet gered had. Ik voelde onbeschrijflijk veel pijn maar vroeg me gelijktijdig af hoe dat kon. Sanne was er niet meer. Die pijn kwam dus vanuit mijn binnenste. Dan moest ik ook degene zijn die daar iets aan moest doen. Na enige tijd waren we al zover dat we met trots en blijdschap konden terugkijken op de fantastische momenten die we met Sanne hadden gehad. In plaats van pijn en woede moest ik weer volledig worden. Ik moest aan deze totaal zinloze gebeurtenis zin geven.

Als trainingsbedrijf zaten wij natuurlijk ook op persoonlijke ontwikkeling: Hoe kun je je als mens ontwikkelen. Die professionaliteit zal op de achtergrond zeker meegespeeld hebben. 

Veerkracht is ook ‘wij’. In die situatie Jacqueline, Joris, ik en de mensen om ons heen. Je kunt het niet alleen. Je moet open staan voor hulp en uiting geven aan alle emoties. 
Wat er in de tien dagen na het overlijden van Sanne gebeurde was ongelooflijk. Een geweldig eerbetoon aan onze prachtige dochter. In het ziekenhuis in Weert werd door Anke en Christian het onmogelijke mogelijk gemaakt. Van familie en vrienden kregen we een enorme hoeveelheid liefde en steun. Mede daardoor werd het ook voor Jacqueline mogelijk om tijdens de crematie een prachtige toespraak te houden waaruit haar onvoorwaardelijke moederliefde ons allemaal diep raakte. Er speelde een liveband met onder andere Franck en Rogier. Tijdens het nummer ‘With a little help from my friends’ kwam het zover dat alle aanwezigen meezongen, niet geënsceneerd, nee het gebeurde gewoon. Dat gaf zo’n intense lading en energie die ons echt hielp in de verwerking. Dus: Je kunt het aan! Maar doe het niet alleen en hou doelen in je leven.

“Ik kan nu in Veerkracht een diepere laag aanbrengen”

We hebben later alle drie psychologische hulp gezocht. Joris kon niet omgaan met het gegeven dat zijn verdriet afnam. Waarom huil ik minder? Mag dat wel? Jacqueline ging zich verwijten maken. Had zij niet op het cruciale moment moeten ingrijpen? Ook moest de verstoorde balans in ons gezin hersteld worden. Sanne en Jacqueline waren samen de introverte kant. Joris en ik extravert.’ 

Zie www.richarddehoop.nl
Citaat: “Naast het feit dat het woord veerkracht vooral populair is geworden na de lockdowns en de vele uitdagingen waarvoor wij als mensheid staan, ben ik benieuwd naar jouw interesse in het onderwerp. Voor mij was veerkracht zoiets als een airbag. Dat ding zit in je stuurwiel en op nog een paar, voor mij althans, onzichtbare plekken in je auto en komt pas tevoorschijn als er stront aan de knikker is. Ik kan je vertellen dat mijn persoonlijke airbags allemaal tegelijk zijn ontploft op 23 oktober 2015. Op die dag krijgt onze prachtige 20-jarige dochter Sanne een auto-ongeluk die haar abrupt, bruut en zinloos van het leven heeft beroofd. 
… Weet dat het op dit moment goed gaat met mij en mijn geliefden maar dat deze levensbeving (mooi woord voor k#tmomenten) mij op deze ontdekkingsreis naar veerkracht heeft gestuurd.”

Je bent internationaal gecertificeerd Professional Speaker, Belbin-trainer en Veerkracht-deskundige. Bovendien heb je twee boeken over deze materie geschreven. Hoe belangrijk zijn maatschappelijke ontwikkelingen en wetenschappelijke inzichten in jouw werk?

‘Heel belangrijk! Er is namelijk veel bullshit over thema’s als veerkracht of samenwerken. Ik stem mijn verhaal af op mijn doelgroep en koppel daaraan een maatschappelijke relevantie en een enigszins wetenschappelijke onderbouwing. Ik wil de plank niet misslaan door zomaar iets te roepen wat ik ergens heb opgepikt. Daarmee verspeel je je geloofwaardigheid.’

Hoe kwam je bedrijfsmatig de coronatijd door?

‘Dat is een kwestie van snel schakelen. Samen met de jongens van Speakersclub en Team Heartbeats ontwikkelde ik online e-learning programma’s en bood ik online workshops aan. Omdat ik al mijn hele leven muziek maak was alle audioapparatuur al in huis. Dat hebben we uitgebreid met drie camera’s, professionele verlichting, multimediaschakelingen en een stabiele glasvezel internetverbinding.’

Welke factoren waren bepalend voor jouw succes? 

‘In het leven moet je op zoek naar je eigen talenten en die ontwikkelen. Ga jezelf ook voortdurend doelen stellen. Zorg daarbij dat je mensen om je heen krijgt die jouw tekortkomingen aanvullen en je energie geven in plaats van je leeg trekken. 

Zonder borstklopperij durf ik te stellen dat Jacqueline en ik perfect aanvullend ten opzichte van elkaar zijn. Samen zijn we succesvol geworden. Samen hebben wij het gevoel van trots op en bewondering voor onze beide kinderen behouden en niet laten ondersneeuwen door het overlijden van Sanne.

Het leven heeft onverwachte dingen voor je in petto, daar kun je je niet op voorbereiden, maar je kunt het aan. Met de juiste mind-set, de juiste doelen en de hulp van anderen.’