Pim van Schendel in Manado, Indonesië: ‘De mensen zijn hier heel gelukkig met heel weinig’

De liefde zorgde ervoor dat hij niet naar Australië ging. De liefde zorgde er ook voor dat hij in Indonesië bleef. Bijna twintig jaar geleden belandde Pim van Schendel (43) als backpacker voor de eerste keer in Indonesië. Hij ontdekte de onderwaterwereld en werkte tot voor kort als dive-center-manager bij een resort in Manado. Plannen voor een eigen duikcentrum en resort lagen op tafel. Maar door corona blijven toeristen al anderhalf jaar weg en hangen er donkere wolken boven de paradijselijk witte stranden.

Het heerlijke Weertse leven
Niets is meer hetzelfde

Het is zaterdagochtend en de kinderen Noah (11) en Leia (6) hebben geen onlineschool vandaag. Pim hoeft ze dus even niet te begeleiden en heeft tijd om onze vragen voor Weert Magazine te beantwoorden. Zijn lichaam is nog stijf van de vaccinatie (Astra Zeneca) die hij gisteren heeft gekregen. Ook in Indonesië heeft corona alles veranderd. Pim “Corona heeft op ons een gigantische invloed gehad, op alle niveaus die je maar kunt bedenken. Mijn werk en leven zijn gebaseerd op toerisme en die branche is, wereldwijd, het hardste geraakt. Sinds einde maart 2020 zijn er geen toeristen meer in Indonesië en alles ligt plat.”

Op ontdekkingsreis

Als puber was Pim meer geïnteresseerd in feesten en plezier maken dan in school en serieus leren. Hij woonde met zijn ouders en oudere broer en zus op de Schuttebeemd en op zijn negentiende ging hij op zichzelf wonen op Boshoven. De havo maakte hij niet af maar koos voor een Mbo-opleiding facilitaire dienstverlening in Roermond. Als vakkenvuller bij de Edah op de Maaspoort verdiende hij een centje bij en na het behalen van zijn diploma ging hij bij deze supermarkt fulltime aan de slag. Helpdeskmedewerker bij Telematica/Call-It werd zijn volgende job en ondertussen maakte de jonge Pim plannen om met vrienden te gaan reizen; ze zouden gaan backpacken in Australië. Maar zoals velen voor de liefde vertrekken bleef Pim voor de liefde hier; hij werd verliefd. Pim: “Door die plannen was het reisvirus in mij wel aangewakkerd. In de jaren daarna ben ik telkens weer gaan reizen. Iedere keer eerst sparen en daarna het vliegtuig in om de andere kant van de wereld te gaan verkennen. Met mijn rugzak kwam ik in 2002 voor het eerst in Indonesië. Ik heb toen twee maanden als vrijwilliger meegeholpen in Kalimantan, bij een lokale stichting die onderzoek deed naar een zoetwaterdolfijn”, vertelt Pim enthousiast. 

Hij kwam nooit meer terug

In de jaren daarna bezocht Pim Centraal Amerika en leerde daar duiken. In Maleisië ontstond het idee om dive-master te worden en werk te gaan zoeken in de duikindustrie. Op die manier zou hij zijn werk kunnen combineren met het reizen. In 2006 kwam hij terecht op het eilandje Bunaken om daar zijn divemaster-opleiding te kunnen doen. Dit was zijn eerste kennismaking met Manado en Noord-Sulawesi. Pim woont er nog steeds. Pim: “Tijdens mijn PADI duik-instructeursopleiding leerde ik mensen kennen van een duikresort genaamd Minahasa Lagoon. Ze boden me een baan aan en in 2008 ben ik in het vliegtuig gestapt om voor één jaar te gaan werken als duikinstructeur. Eén jaar werden er twee en uiteindelijk ben ik niet meer teruggegaan naar Nederland”, lacht Pim.

Paradijs op aarde

Het integreren ging Pim gemakkelijk af. Ten eerste omdat hij zich de taal snel eigen maakte en ten tweede omdat hij verliefd werd op een Indonesisch meisje. Pim: “Als je de taal eenmaal redelijk spreekt, wordt alles veel gemakkelijker. De mensen zijn hier ontzettend vriendelijk en waarderen het zeer als je de taal leert spreken. Tijdens dat eerste jaar leerde ik Egisela (33) kennen, Ella in het kort. Zij werkte in hetzelfde resort, we werden verliefd en al snel bloeide er iets moois op. Al na een jaar besloten we om te gaan trouwen omdat dat hier eigenlijk de traditie is. Je hebt niet echt een relatie totdat je gaat trouwen en samenwonen (in het dorpje Ranotongkor). Leven in zo’n dorpje is heel anders dan hier, heel dicht op elkaar en iedereen weet alles van iedereen. Niet eenvoudig maar wel een hele mooie tijd.” Momenteel wonen Pim en Ella samen met hun twee kinderen Noah en Leia in het dorpje Tateli, net buiten de stad Manado. Ze wonen als een soort beheerders op een landgoed van een kennis. En dat is geen straf. Het ligt aan zee en ze hebben hun eigen privé-strandje. Pim: “Het is afgelegen van de rest van het dorp en lekker rustig. Geen geluidsoverlast en een klein paradijsje waar we ons altijd heel gelukkig mee geprijsd hebben.”

Geen toeristen; geen geld

Corona heeft het paradijselijke leventje ruw verstoord. Tot vorig jaar werkte Pim als duikinstructeur op een resort. Zijn werk had hij uitgebreid met marketingactiviteiten; het promoten (online) van het resort en de regio op de Nederlandse markt. Pim: “Terwijl ik bij dit resort werkte, begon het te kriebelen om iets voor mezelf te beginnen. Ik heb toen met een aantal vrienden een investeringsplan gemaakt om zelf een duikcentrum en resort te gaan bouwen. Corona heeft roet in het eten gegooid. Niet lang na het sluiten van de grenzen voor toeristen verloor ik mijn baan. Ik stond op straat zonder inkomen. In het begin dacht iedereen dat het snel voorbij zou gaan. De plannen voor een eigen resort liepen vertraging op. Alles gaat hier al langzamer maar door de lockdown werd dat alleen maar erger. De Indonesische overheidsinstanties zijn niet goed op elkaar afgestemd en daardoor duurt alles lang. Corona bleef maar voortduren en de toeristen bleven weg. Veel resorts raakten in financiële problemen. Helaas viel toen ook ons plan in duigen. Inmiddels zit ik dus al anderhalf jaar thuis zonder werk en zonder inkomen. Dat vergt veel van iedereen en zet alles onder druk, ook privé in het gezin. Het leven is ontzettend moeilijk op dit moment en het is moeilijk om positief te blijven. Online kan ik hier en daar wat geld verdienen maar het is elke maand weer lastig om genoeg geld bij elkaar te krijgen”, geeft Pim eerlijk toe.

Dubbel gevoel

Sinds maart vorig jaar zijn de scholen gesloten en doen de kinderen alles online thuis via Zoom. “Verre van ideaal”, zegt Pim; “Hierdoor lopen ze steeds meer achterstand op. Niet alleen wat betreft de stof van school maar ook sociaal gezien. Ze hebben weinig tot geen interactie met andere kinderen. Er lijkt nog lang geen einde aan deze hele situatie te komen. Indonesië heeft veel moeite om het vaccinatieprogramma op de rails te krijgen. Langzaam maar zeker gaat het steeds beter. Het is afwachten hoe het verder gaat. Veel expats in de toeristenindustrie zijn al terug naar hun moederland om een andere baan te zoeken. Hopelijk blijft ons dat bespaard”, zegt Pim uit de grond van zijn hart. “Alles valt of staat met het weer op gang komen van het internationaal reizen waardoor er ook weer toeristen komen. Het heeft een heel dubbel gevoel; aan de ene kant zit je hier in een paradijs; witte zandstranden, palmbomen, blauwe zee en mooi weer (wie wil dat niet, iedereen zou zo willen ruilen met ons, denk ik), maar aan de andere kant zitten we allemaal in de financiële problemen door corona en hangt er een grote donkere wolk boven ons. Niets is zo erg als een onzekere toekomst waaraan jezelf weinig kunt veranderen…”, mijmert Pim.

Het leven is goed

Elke dag helpt Pim de kinderen met hun online-school. Noah en Leia spreken Engels en Indonesisch. Pim: “Helaas spreken ze geen Nederlands. Noah verstaat veel wel (omdat opa en oma uit Nederland in het begin veel Nederlands tegen hen spraken) maar Nederlands praten doet hij weinig. Dat is wel iets waar ik spijt van heb; ik had mezelf vroeger meer moeten dwingen om alleen Nederlands met de kinderen te praten. Maar het is nog niet te laat”, lacht Pim. 
Het leven bevalt hem heel goed in Indonesië. Pim: “De mensen zijn ontzettend sociaal hier, gemeenschappen zijn hecht en iedereen kent elkaar en zorgt voor elkaar. Iedereen is vriendelijk en lacht; onze regio wordt ‘land of the smiling people’ genoemd. Maar het zijn ook echte opportunisten. Soms op een negatieve manier waardoor er corruptie ontstaat op alle niveaus. De mensen zijn hier gelukkig met heel weinig en maken zich weinig zorgen over de toekomst. Zolang ze morgen maar te eten en te drinken hebben, komt het allemaal wel goed, ze leven simpel maar tevreden.”
Zijn gezin is zijn grootste hobby; samen leuke dingen doen en genieten. Daarbij is duiken uiteraard nog altijd zijn passie. Pim maakt graag onderwatervideo’s om ook anderen de wonderen van de onderwaterwereld te kunnen laten zien. Kijk maar eens op zijn YouTube channel om een indruk te krijgen. En voor wie al die wonderen onder water in het echt wil gaan zien; zodra de grenzen opengaan is iedereen weer van harte welkom in Indonesië. Ook in Manado bij Pim van Schendel uit Weert!