Mantelzorg- en kangoeroewoningen?

De meeste ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Wil je als kind daar een bijdrage aan leveren dan zijn er op het gebied van samenwonen meerdere opties. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een mantelzorgwoning of een kangoeroewoning. De voordelen zijn dat je er meer zicht op hebt hoe het met je naasten gaat en je de mantelzorg makkelijker kunt combineren met je werk en je gezin. 

Een aparte mantelzorgwoning kun je los van het hoofdgebouw tijdelijk in je tuin neerzetten. Er moet hierbij sprake zijn van intensieve mantelzorg.
Bij een kangoeroewoning gaat het om een huis met twee gescheiden woongedeeltes die met elkaar verbonden zijn. Het betreft meestal één huisnummer waardoor de belastingdienst de bewoners als fiscale partners kan beschouwen. Tenzij je kunt aantonen dat er zelfstandige huishoudens worden gevoerd kan samenwonen dus invloed hebben op uitkeringen, toeslagen of eigen bijdrage. 
De voordelen van een kangoeroewoning zijn dat ouders ook een handje kunnen helpen in jouw huishouden of op de kinderen passen wanneer je uit werken bent. Je hoeft je huis, je kinderen en je huisdieren niet meer alleen achter te laten en de kans op inbraak wordt kleiner omdat er meestal iemand thuis is.

De regels omtrent het wonen in deze woonvormen zijn behoorlijk ingewikkeld. Wel of geen vergunning nodig? Financiële gevolgen? Mag ik een bestaande woning splitsen? Wat als de bewoners van de mantelzorgwoning of kangoeroewoning komen te overlijden? 
Het is belangrijk om je vooraf goed te informeren. 

Anne Timmermans

Als specialist ouderengeneeskunde zie ik dagelijks de zoektocht van ouderen naar een geschikte woonplek met zorg. De toenemende krapte binnen de ouderenzorg en op de woningmarkt maken het vinden van een geschikte woning een nog grotere uitdaging. Te vaak maak ik mee dat ‘het afhankelijk worden’ mensen overkomt. Het kantelpunt van een haalbare thuissituatie hangt o.a. af van de woonvoorziening en de draagkracht van het mantelzorgnetwerk. Belangrijke factoren dus om mee te nemen in het zo vitaal mogelijk ouder worden. 

Ik vind het belangrijk dat iedereen hierin tijdig zijn/haar eigen verantwoordelijkheid probeert te nemen. Dit maakt dat wij als gezin hierover ook nadenken en de oude dag van onze moeder goed proberen vorm te geven, juist nu we er nog grip op hebben. Hieruit is het idee ontstaan om te kijken naar de optie van het kangoeroe-wonen, mijn gezin met m’n moeder onder één dak. Dit is in onze ogen de oplossing om elkaar aan te vullen in onze verschillende levensfases. Ik vind het ook mooi om het zorgen voor elkaar mee te geven aan mijn kinderen. Voor het hele proces heb je door alle regels wel een lange adem nodig. Een centraal voorlichtings- en kennispunt zou dit proces vergemakkelijken.  

Mia Bakker

Toen onze kinderen hadden aangegeven dat ze graag in onze huizen wilden wonen, was voor twee van hen de beslissing snel genomen. Voor de andere dochter die nu ook hier wil komen wonen, wordt nog naar een mogelijkheid gezocht. Er is tenslotte meer dan voldoende ruimte.

Plannen voor een mantelzorgwoning in de tuin werden gemaakt. Met eigen voorzieningen voor gas, water en elektriciteit en een eigen huisnummer. Doktersverklaring en vergunning (die achteraf niet nodig bleek te zijn, wel een meldingsplicht) werden geregeld.

We wilden een fijne en passende woning, ruim genoeg en een huis dat mooi in de omgeving past. Mijn man Gijs heeft er veel tijd en energie aan besteed en er veel plezier aan beleefd. We hebben er maar een half jaar samen kunnen wonen omdat hij helaas is overleden aan de gevolgen van corona. Ik ben heel blij dat we dit samen nog tot stand hebben zien komen. Ik woon er in ieder geval met veel plezier.

Omdat het een erg grote tuin is, ben ik blij met alle hulp die de kinderen bieden. Zonder hen zou het dan ook niet lukken. Dicht bij onze kinderen en kleinkinderen die hier ook een fijne plek hebben, is het een mooie plek om oud te worden.

Ilse Pluijmakers

Mijn collega’s en ik merken dat de laatste maanden steeds meer mantelzorgers contact met ons opnemen over een mantelzorg- of kangoeroewoning. Er zijn een aantal voordelen om de zorgvrager dichtbij te hebben. Naast het feit dat mantelzorgers geen reistijd meer hebben, ervaren ze vaak meer rust en zekerheid: ze kunnen snel handelen als er iets gebeurt. Maar een mantelzorgwoning staat er niet zomaar, er komen veel praktische regelzaken en emotionele veranderingen bij kijken. 

Voordat mantelzorgers besluiten om de zorg dicht bij huis te organiseren, kunnen wij vanuit Punt Welzijn met hen meedenken en de weg wijzen. Wij gaan daarbij vooral in gesprek om de voor- en nadelen goed op een rij te zetten. Zodat zowel de wensen en verwachtingen van de zorgvrager als van het hele gezin vooraf duidelijk zijn en ieder zich bewust is van de impact van deze verandering. Eet de zorgvrager bijvoorbeeld iedere dag mee? Hoe ga je om met vakanties? En wat kunnen andere familieleden of betrokkenen (blijven) doen? Met goede afspraken vergroot je de kans dat iedereen zich prettig voelt in de nieuwe situatie.

Twijfel je over een mantelzorgwoning of heb je misschien al plannen om dit te realiseren? Wij denken graag met je mee.