Maatschappelijk verantwoord omgaan met medewerkers: ‘De arbeidsmarkt heeft een afstand tot de mensen…’

Een GesprekinTweevoud met Eric Rosier en Don Thijssen

Het begrip ‘mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt’ is een veelgebruikte term. ‘Wie zijn het en waarover spreken we dan?’ Hoe gaan werkgevers ermee om? Twee mensen die veel met deze term te maken hebben zijn Don Thijssen, regiomanager UWV, en Erik Rosier, initiatiefnemer en projectleider van Konnekt’os. Zij gingen met elkaar en met ons in gesprek.

 

In onze maatschappij spreek je over een afstand tot de arbeidsmarkt als je, om wat voor reden dan ook, het risico loopt dat het langer dan gemiddeld duurt voordat je vanuit werkloosheid weer aan het werk komt. Dat kan komen door ziekte, ontslag, een gedeeltelijke arbeidshandicap, te hoge leeftijd of andere vooroordelen die we met elkaar kunnen bedenken.

Don Thijssen en Erik Rosier zijn al erg lang actief in de wereld van werkgevers en werkzoekenden. Don Thijssen (53): “Ik draai het altijd om, ‘de arbeidsmarkt heeft een afstand tot de mensen’. Werkgevers zouden moeten leren om anders te gaan denken. Kijken naar competenties van mensen en niet meer puur naar het CV. Kijk wat mensen wél kunnen en niet naar wat ze eventueel niet beheersen”. Zijn gesprekspartner Erik Rosier (61) knikt bevestigend. “Afstand tot arbeidsmarkt is zo’n containerbegrip. Bedrijven moeten leren om meer ‘inclusief te ondernemen’ (Bij inclusief ondernemen geven werkgevers mensen met een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt een kans in hun organisatie via een baan of werkervaringsplek. red.) Je moet je personeelsbestand net zo inrichten als de samenleving is ingericht. Dat vraagt om een andere denkwijze. Gelukkig gebeurt dit in Midden-Limburg al volop en deze regio loopt qua resultaten landelijk voorop. Maar dit soort processen vragen tijd.” Het aantal werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt neemt af. Dat heeft enerzijds te maken met de economische groei (meer banen, minder beschikbare kandidaten), maar gelukkig ook met het anders denken van werkgevers.

 

Don: ”Werkgevers-, werknemersorganisaties en de overheid hebben op zich genomen dat er tot 2026 125.000 banen worden gecreëerd voor mensen met een arbeidsbeperking. Dit wordt ook wel de ‘Banenafspraak’ genoemd. Werkgevers in de marktsector nemen 100.000 banen voor hun rekening. Dat betekent dat er in een bepaald tempo banen gecreëerd moeten worden waarin mensen met een afstand ingepast kunnen worden. En zoals al eerder gezegd, laten werkgevers in onze regio zien dat ze ruimschoots op koers liggen om hun deel van deze afspraak in te vullen.” Erik vult aan: “Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is te verdelen in de 3 P’s. People (mensen), Planet (milieu) en Profit (economische winst). Het uitgangspunt van MVO is het streven naar een balans tussen de 3 P’s. Uit onderzoeken blijkt dat het investeren in deze doelgroep loont. De productiviteit gaat omhoog, mensen zijn loyaal, trouwer en nemen doorgaans hun verantwoordelijkheid. En daarnaast zijn er diverse regelingen vanuit de overheid voor financiële ondersteuning voor werkgevers. Veel bedrijven hebben vanuit de overheid al een verplichting om aan de zogeheten Social Return paragraaf te voldoen, willen ze opdrachten vanuit de overheid krijgen. Dat betekent dat bedrijven verplicht worden om een percentage van hun personeelsbestand in te vullen met deze doelgroep.” Don onderschrijft deze ontwikkeling: “Er is in Nederland bijvoorbeeld een grote supermarktketen die haar leveranciers selecteert op het MVO-label. Dat betekent dat wanneer zij niet voldoen aan ‘voldoende medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt’, zij niet mogen leveren aan deze grootgrutter.”

Erik: “Het lastige is dat de arbeidsmarkt (en de media) zo labelt. Er is zo snel een vooroordeel dat mensen die tot een bepaalde groep behoren moeilijk plaatsbaar zijn. Zo hebben we het over mensen in de bijstand, mensen die langer dan twee jaar werkloos zijn, mensen die uit de ziektewet komen, mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering, 50-plussers of SW’ers. Al deze mensen hebben het label ‘afstand tot de arbeidsmarkt’. Wij vinden dat er meer gekeken moet worden naar de kwaliteiten van de mensen en niet naar wat ze niet (meer) kunnen.” Don: “Deze ontwikkeling komen we gelukkig steeds vaker tegen. Bedrijven gaan op een andere manier werven en selecteren. Onlangs was er een grote sollicitatieprocedure bij een bedrijf in Midden-Limburg. Geen sollicitatiegesprekken of CV’s, nee een spel met water, emmers en diverse opdrachten. Samenwerking, overleg, leiderschap en communicatie waren aspecten die hierbij kwamen bovendrijven.”

 Erik: “Enkele jaren geleden hebben we het platform Konnekt’os opgericht, hét MVO-platform van Midden-Limburg. Het is bestemd voor ondernemers die de kracht van MVO (willen) benutten en zich willen onderscheiden in de regio. Dit doen ze door sociaal te ondernemen en kansen te bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Inmiddels hebben we in de regio Midden-Limburg ruim 100 partners die elkaar met regelmaat ontmoeten tijdens evenementen, bedrijfsbezoeken en workshops. Daarbij doen ze dan kennis op over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en bedenken ze (met elkaar) hoe ze de kracht van MVO beter kunnen inzetten in hun bedrijf en voor de samenleving. Daarnaast versterken ze hun eigen netwerk en creëren ze waarde met en voor elkaar. Hierbij is dus sprake van een win-win situatie. En wat belangrijk is, ondernemers spreken geen beleidstaal. Ze begrijpen elkaar daardoor heel goed. Ze luisteren en leren van elkaar en ze benoemen daarbij de zaken die misgingen, maar ook de kansen en successen.” Don: “Door naar elkaar te luisteren zie je ook zaken veranderen in het bedrijfsleven en in processen. Er was een bedrijf dat tegen het feit aanliep dat bepaalde medewerkers het tempo en het niveau van productieprocessen niet meer aankonden. Hierop is kritisch naar die arbeidsprocessen gekeken. Is het aan te passen, te vereenvoudigen zodat we deze mensen kunnen behouden en zelfs andere medewerkers kunnen toevoegen? Of het voorbeeld van een productiechef die het tempo niet meer aankon. Deze man heeft nu een andere rol gekregen. Hij leidt nu nieuwe medewerkers op. Hierbij zet hij zijn betrokkenheid, zijn trots en zijn kennis in. Kwestie van anders tegen je eigen bedrijf aankijken.

Een ander voorbeeld is een callcenter dat moeite had om voldoende mensen te krijgen. Door ‘out of the box’ te gaan denken is het systeem aangepast en werken er nu tientallen mensen met een visuele beperking die perfect functioneren in de job en waarvoor alleen het arbeidssysteem aangepast diende te worden. Dat is wat ondernemers van elkaar leren. Meer denken vanuit competenties van de beschikbare mensen en minder denken vanuit het profiel van de vacature. Onze economie staat onder druk door het tekort aan handjes, terwijl er nog heel veel mensen thuis zitten. Wanneer ondernemers anders kunnen en willen gaan denken, is er een betere aansluiting te maken.”

Erik: “Of die bakkerij waar nu doven en slechthorende medewerkers optimaal functioneren, alleen doordat deze werkgever anders denkt en handelt. Uiteraard is de omvang van een bedrijf van belang. In grotere bedrijven gaat dit langzamer, maar ook zij zijn genoodzaakt om te veranderen. Maar naast het aannemen van nieuwe mensen dienen we erg zorgvuldig om te gaan met onze bestaande arbeidskrachten. Ik zeg altijd: ‘doe de voordeur open, maar houd de achterdeur dicht’.

Zorg dat mensen niet uitvallen omdat ze de aansluiting verliezen. Luister en kijk op de werkvloer wat er veranderd dient te worden om mensen operationeel en gemotiveerd te houden Ook dat is MVO, duurzame inzetbaarheid. Mensen tot hun pensioen op zinvolle wijze productief laten zijn en uitval voorkomen. Wij – Konnekt’os en UWV – helpen en ondersteunen elkaar waar mogelijk. We hebben raakvlakken en ervaren de kruisbestuiving. Ondernemers laten zich steeds makkelijker informeren. Er zijn zoveel instanties die daarbij kunnen helpen. En dan wordt het een olievlek die langzaam groter wordt.”

De heren zijn het erover eens dat de moraal van het verhaal is: ‘MVO is nodig om economisch te blijven bestaan.