Goede vrijdag bij de kleipijpenoven

Afgelopen vrijdag was het Goede Vrijdag. Ik moet dan altijd denken aan een voorval van ruim vijftig jaar geleden. Samen met mijn opa Graad was ik de moestuin van mijn vader aan het omspitten. Opa, als klein boertje op Leuken gewend om te spitten, stak in een heel gelijkmatig tempo de schop in de grond en in één vloeiende beweging gooide hij de aardkluit ondersteboven. Ikzelf, als jonge snuiter, dacht ‘dat kan veel sneller’. Helaas, na een dik half uur kon ik opa al niet meer bijhouden. Tegen drie uur stopt opa met spitten, zette zijn klak af en maakte een kruisteken. ‘Let op’, zei hij, ‘dadelijk komt er een wolk voor de zon, want om drie uur is Slivvenhieër aan het kruis gestorven’. Sindsdien denk ik op Goede Vrijdag altijd terug aan dit voorval. En voorwaar: heel vaak is het om drie uur bewolkt!

De moestuin van mijn vader lag in de tuin bij de (klei)pijpenfabriek van de familie Bergmans aan de Helmondseweg. Op de grote foto uit 1915 zien we links de kleipijpenoven met daarnaast de drooghal en de boerderij/woonhuis. Op de kleine (ongedateerde) foto zien we het woonhuis van de familie Bergmans. Links hiervan ligt de oven (niet op foto). Hier zit nu een huisartsenpraktijk.

Om drie uur de klak af

De pijpenfabriek Trumm & Bergmans vestigde zich in 1855/1856 in Weert. Van belang was de ligging aan het kanaal, zodat de speciale kleiaarde per schip kon worden aangevoerd. De kleipijpenoven is een rijksmonument en de enige overgebleven kleipijpenoven in West-Europa. Vanwege de aanleg van een nieuwe Biesterbrug en de ontsluiting van het plan Molenakker is de monumentale kleipijpenoven in 1989 ca. 50 meter verplaatst. Sinds bijna twee jaar wonen wij in de voormalige moestuin van mijn vader. Maar spitten doe ik alleen nog in de beeldbank van het gemeentearchief.